Хвароба часу
Не я прыдумала ўсім вядомую ісціну, што добра там, дзе нас няма. Дзе ж нас няма і не будзе дакладна? Пры жаданні можна дабрацца да любой кропкі планеты, а вось вярнуць мінулае немагчыма (хоць, пэўна, і гэта зможа чалавек праз N гадоў). А ведаеце, чаму ў мінулым лепш?
Чалавецтва пачало набіраць хуткасць не так даўно, стагоддзі тры–чатыры таму. Адносна тысячагоддзяў да нашай эры гэта наогул мізер. Аднак за гэты час мы прасунуліся ледзь не ва ўсіх галінах, яшчэ і стварыўшы новыя. Ці зрабілі нас шчаслівымі вынікі прагрэсу? Ці менш мы чуем стогнаў? Ніколькі. Знайшлі выйсце для невырашальных раней праблем — прыйшлі новыя. Навучыліся лячыць пэўныя хваробы — з’явіліся іншыя, дагэтуль невядомыя чалавецтву. Замкнёнае кола было, ёсць, і, пэўна, будзе. Што змянілася? Хуткасць, з якой гэтае кола круціцца.
Аднойчы людзі амаль ва ўсіх краінах пачалі спяшацца, спрабуючы стаць лепшымі. Хто першым вынайдзе лекі? Хто першым зробіць крок на новай планеце? Прага перамогі часам прымушае ісці да асабістых мэт любымі шляхамі. У гэтым марафоне вельмі проста згубіць свой твар. Гэта і адбываецца. Эпоха «мульцікульці» даўно пачалася і не ідзе, а нават бяжыць па свеце. Гадоў з пяцьсот таму такога не было. Пэўнай нацыі, пэўнаму народу прыпісваліся пэўныя характарыстыкі. З веданнем асаблівасцей суайчыннікаў было прасцей вызначыць і свой шлях, сваё месца ў сусветным вуллі. Пад павольную музыку тых часоў думалася лёгка і прыемна. Зараз жа людзі шукаюць сябе і не знаходзяць, губляюць час, як ім падаецца, і ад усведамлення гэтага спяшаюцца яшчэ больш пад агрэсіўную музыку новага часу, забываючы пра сябе, аднак знаходзячы ў хуткіх бессэнсоўных мелодыях.
Між іншым, зразумець, хто ты і чаго ты варты, вельмі проста. Дастаткова толькі спыніцца. Нядоўгія прыпынкі вельмі карысныя, бо ты не сыходзіш са свайго шляху, не кідаеш свой крыж. Наадварот, з’яўляецца час разглядзець яго, памацаць пальцамі ад вяршыні да канца, адчуць цеплыню дрэва, што нагрэлася пад сонцам. Прыгледзецца. Пачаць дыхаць не перарывіста, а павольна, атрымліваючы асалоду ад паветра. Засяродзіць увагу на тым важным, на што звычайна не хапае часу. А потым зноў працягваць ісці.
Можа, гэта ўсё суб’ектывізм, заснаваны на асабістым досведзе. Усё сваё жыццё я правяла ў вёсцы, дзе час ішоў нетаропка, спакойна. Быў час падумаць і ісці ў слушным накірунку. Аднак сталенне патрабуе новых ведаў. Давялося пераехаць у сталіцу, дзе жыццё ідзе па сваіх правілах, а ў чужы манастыр, як вядома… Карацей, закруцілася ў віхуры.
І як жа дзіўна было ехаць у цягніку дзве гадзіны, не спяшаючыся і не думаючы, як усё паспець. Разглядаць краявіды за крыху брудным акенцам і ўсведамляць, што ты нічога не разумееш і нічога не памятаеш пра «гарадскім» перыяд. Потым, бы ў тумане, ісці па мяккай ігліцы і зноў нічога не разумець. Неяк стрымана абдымаць маці і ісці у свой пакой. І толькі пасядзеўшы хвілін трыццаць на канапе, раптам усвядоміць, што гонішся не за тым, за чым сапраўды трэба. Што ў хуткім жыцці не хапае часу засяродзіцца на тым, хто ты і што ты.
Не лічу, што спяшацца не варта і што хуткасць — гэта дрэнна. Лічу, што спяшацца варта, але тады, калі размова ідзе пра добрыя ўчынкі, пра здзяйсненні, што пойдуць на карысць іншым. Што тычыцца астатняга — пытанне спрэчнае. Цалкам магчыма, што можна не злівацца з агульнай хуткасцю, прыстасавацца жыць спакойна ў агульнай мітусні. Я пакуль не навучылася.
А ці ўмееце вы?
Ксенія Сітнік, студэнтка факультэта журналістыкі БДУ