Сталенне «Бярозкі»

Наша зерне — нашы думкі —

          Не загінуць свету, —

Бліснуць краскай непаблеклай

          Вечных агняцветаў.

Янка Купала

***

Мінула стагоддзе са дня нараджэння нашай «Бярозкі». Ды і не пазнаць ужо яе з маленькага насення-парастка пераўтварылася ў казачную прыгажуню-князёўну: гордая і зграбная пастава ў іскрыстай кужэльнай сукні, натхнёны і гарэзлівы пагляд прывабіў не аднаго мінака, а смарагдавыя аксамітныя валасы яе вадаспадамі струменяцца па вытанчаных бялюткіх плячах. Словам, перад намі ўжо не сціплая дзяўчынка статная паненка.

Давайце ж развеем смугу дзесяцігоддзяў ды паглядзім, з чаго ўсё пачыналася: як нарадзілася, вырасла і пасталела наша прыгажуня «Бярозка». І галоўнае, хто прыклаў шмат намаганняў, часу і творчых сіл, каб узрасціць яе ў лепшых традыцыях нацыянальнай літаратуры і культуры. Іх імёны вы ўсе добра памятаеце са школы, але сёння прапаную паглядзець на бацькоў «Бярозкі» іншымі вачыма: не як на далёкіх, адбітых у мармуры і бронзе класікаў, а як на руплівых настаўнікаў, выхавацеляў беларускай моладзі.

 

Узараў і падрыхтаваў глебу будучы дом для маленькага насення магутны волат не толькі пісьменніцкага пяра, але і ўпартай, цяжкой сялянскай працы Якуб Колас. Хто, як не ён, абраўшы для літаратурнай творчасці такі, здавалася б,  «прыземлены» псеўданім, зведаў сапраўдную каштоўнасць зямлі, а яна не вымяраецца ні валокамі, ні грашыма. У творчасці паэта яна ўведзена ў культ, набывае не столькі матэрыяльнае, колькі духоўнае значэнне, становіцца сінонімам да паняцця Радзімы:

 

Зямля не зменіць і не здрадзіць,

Зямля паможа і дарадзіць,

Зямля дасць волі, дасць і сілы,

Зямля паслужыць да магілы,

Зямля дзяцей тваіх не кіне,

Зямля — аснова ўсёй айчыне.

 

Менавіта на гэтай «новай зямлі», апрацаванай тысячамі сялянскіх рук і апетай дзясяткамі паэтаў, зарунеў першы нясмелы парастак. Люлялі-калыхалі яго звонкія, як крышталь, чыстыя, як крынічная вада, спевы таямнічых прыгажунь-русалак; зачароўваў сваімі дзівоснымі мелодыямі смык паплечнікаў Сымона-музыкі.

Калі «Бярозка» крыху падрасла, яе завабілі самотныя, напеўныя матывы купалаўскай «Жалейкі». У яе мелодыях напоўніцу загучала жывое народнае слова, якое так прыйшлося да душы малой. А паэтаў «Гусляр» апанаваў яе свядомасць чарадзейнымі казкамі, узнёслымі, рамантычнымі, часам вусцішнымі і трагічнымі, але заўсёды годнымі і прыгожымі. Дзяўчынка, як наяве, бачыла ў сваіх снах-мроях пракаветныя курганы, у якіх хаваюцца незлічоныя скарбы; легендарных герояў-волатаў, што заносілі меч над вялізнай і жудаснай пачварай; змрочную князёўну-здань, што праз здраджанае каханне кінулася ў вір; таямнічы гушчар непраходнага лесу, дзе на Купалле, як жар, гарыць-квітнее папараць:

 

Ходзяць хмары шумліва, паважна,

Падцінае хаўтурны ім звон;

Людзі плачуць над хлопцам, над княжнай,

Князю б’юць за паклонам паклон.

 

А працяг пра ўсё сталенне Бярозкі чытайце ў 12 нумары часопіса!

 

Ангеліна НАРУК,

ГДУ імя Ф. Скарыны

 

Набыць электронны часопіс

Стань чытачом або аўтарам часопіса!

Падпісныя індэксы «Бярозкі»

74822 — індывідуальны

74888 — індывідуальны льготны для членаў БРПА

 

0

Добавить комментарий

Ваш e-mail не будет опубликован. Обязательные поля помечены *